การเล่นคำ
การสรรคำ
เลือกใช้คำโดยคำนึงถึงเสียง
1. คำที่เล่นเสียงสัมผัส
- สัมผัสพยัญชนะ
มีการเล่นเสียงพยัญชนะ เช่น “คะเนกล -
คะนึงการ” “ระวังเหือด - ระแวงหาย” ดังตัวอย่างเช่น
ทิชงค์ชาติฉลาดยล คะเนกลคะนึงการ
กษัตริย์ลิจวีวาร ระวังเหือดระแวงหาย
- สัมผัสสระ
มีการเล่นเสียงสระ เช่น “ประมาณ - กาล”
“อนุกรม -นิยม” ดังตัวอย่างเช่น
ล่วงลุประมาณ กาลอนุกรม
หนึ่ง ณ นิยม ท่านทวิชงค์
2. คำที่เล่นเสียงหนักเบา
มีการเล่นเสียงหนักเบา เช่น “อัน”
เป็นเสียงหนัก “รา” เป็นเสียงเบา ดังตัวอย่างเช่น
อันภูบดีราช อชาตศัตรู
ได้ลิจฉวีภู วประเทศสะดวกดี
แลสรรพบรรดา วรราชวัชชี
ถึงซึ่งพิบัติบี ฑอนัตถ์พินาศหนา
การใช้ฉันท์ที่เหมาะกับอารมณ์ของตอน
-
อุปัฏฐิตาฉันท์ 11
ใช้ตอนกษัตริย์ลิจฉวีแตกสามัคคีวัสสการพราหมณ์ส่งข่าวทูลพระเจ้าอชาตศัตรู
เห็นเชิงพิเคราะห์ ชนะคล่องประสบสม
พราหมณ์เวทอุดม ธ ก็ลอบแถลงการณ์
-
วิชชุมมาลาฉันท์ 8 ลีลากระชั้น คึกคัก ใช้ตอนพระเจ้าอชาตศัตรูยกทัพมาตีแคว้นวัชชี
ตื่นตาหน้าเผือด หมดเลือดสั่นกาย
หลบลี้หนีตาย วุ่นหวั่นพรั่นใจ
ซุกครอกซอกครัว ซ่อนตัวตัวแตกภัย
เข้าดงพงไพร ทิ้งย่านบ้านตน
-
ภุชงคประยาดฉันท์ 12 ลีลางดงาม ใช้ตอนวัสสการพราหมณ์เริ่มทำอุบายทำลายสามัคคี
กุมารราชมิตรผอง ก็สอดคล้องและแคลงดาล
พิโรธกาจวิวาทการณ์ อุบัติเพราะขุ่นเคือง
วิชชุมมาลาฉันท์๘
ลีลากระชั้น คึกคัก ใช้ตอนพระเจ้าอชาตศัตรูยกทัพมาตีแคว้นวัชชี
จึ่งให้ตีกลอง ป่าวร้องร้องทันที
แจ้งข่าวไฟรี รุกเบียนบีฑา
เพื่อหมู่ภูมี วัชชีอาณา
ชุมนุมบัญชา ป้องกันฉันใด
3. การเรียบเรียงคำ
ในการเล่าเรื่องในตอนต่างๆ
กวีใช้คำง่ายๆ ทำให้เรื่องดำเนินไปอย่างรวดเร็ว ทำให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจได้ทันที
ราชาลิจฉวี ไป่สีสักองค์
อันนึกจำนง เพื่อจักเสด็จไป
ต่างองค์ดำรัส เรียกนัดทำไม
ใครเป็นใหญ่ใคร กล้าหาญเห็นดี
เชิญเทอญท่านต้อง ขัดข้องข้อไหน
ปรึกษาปราศัย ตามเรื่องตามที
ส่วนเราเล่าใช่ เป็นใหญ่ยังมี
ใจอย่างผู้ภี รุกปราศอาจหาญ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น